در پی مسدود شدن درگاههای صرافیهای رمزارز در دی ماه ۱۴۰۳، بانک مرکزی شروط جدیدی را برای بازگشایی این درگاهها اعلام کرده است. این شروط که با واکنشهای متفاوتی روبرو شده، میتواند تاثیر عمیقی بر آینده معاملات رمزارز در ایران داشته باشد.
مسدود شدن درگاههای پرداخت صرافیهای رمزارز از ۵ دی ماه، حدود ۱۵ میلیون کاربر را با مشکلات جدی مواجه کرده است. این اقدام که همزمان با افزایش قیمت دلار به مرز ۸۰ هزار تومان صورت گرفت، نشاندهنده نگرانی بانک مرکزی از تاثیر معاملات رمزارز بر بازار ارز است.
تلاشهای گسترده فعالان این حوزه، از جمله انجمن فینتک و انجمن بلاکچین، برای حل این مشکل تاکنون نتیجهبخش نبوده است.این مسدودسازی تأثیرات گستردهای بر اکوسیستم رمزارز کشور گذاشته و بسیاری از کسبوکارهای نوپا را با چالشهای جدی روبرو کرده است.
کارشناسان معتقدند این اقدام میتواند به رشد بازارهای غیررسمی و زیرزمینی منجر شود که کنترل و نظارت بر آنها بسیار دشوارتر خواهد بود.
از سوی دیگر، فعالان صنعت بلاکچین هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند به عقبماندگی ایران در حوزه فناوریهای نوین مالی منجر شود، در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه در حال سرمایهگذاری جدی در این صنعت هستند. علاوه بر این، نگرانیهایی درباره فرار سرمایهها و نخبگان این حوزه به کشورهای همسایه نیز وجود دارد.
شروط و الزامات جدید بانک مرکزی
شروط و الزامات جدید بانک مرکزی برای صرافیهای رمزارز به عنوان یک نقطه عطف در نظارت بر بازار ارزهای دیجیتال به شمار میرود. بانک مرکزی در راستای ساماندهی این حوزه، مجموعهای از شروط سختگیرانه را برای بازگشایی درگاهها تعیین کرده است.
این شروط که شامل دسترسی کامل به اطلاعات کاربران و معاملات میشود، محدودیتهای زمانی برای معاملات تتر را نیز در بر میگیرد. نکته قابل توجه، تعیین دامنه نوسان ۴ درصدی است که میتواند تأثیر قابل توجهی بر نحوه معاملات داشته باشد.
علاوه بر این، الزام به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده و دسترسی به جزئیات فنی معاملات مانند دفتر سفارشات و اطلاعات کیف پولها، نشاندهنده عزم جدی بانک مرکزی برای شفافسازی و نظارت دقیق بر این بازار است.
این اقدامات میتواند به افزایش امنیت و اعتماد سرمایهگذاران منجر شود، هرچند ممکن است چالشهایی را نیز برای صرافیها به همراه داشته باشد.
پیامدها این شروط و چشمانداز آینده
اجرای این شروط میتواند پیامدهای جدی و چالشبرانگیزی برای صنعت رمزارز ایران به همراه داشته باشد. کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی معتقدند که اعمال این محدودیتها میتواند به مهاجرت گسترده کاربران به پلتفرمهای خارجی و افزایش چشمگیر معاملات غیرشفاف و زیرزمینی منجر شود.
این موضوع نه تنها باعث از دست رفتن فرصتهای اقتصادی میشود، بلکه امنیت سرمایهگذاران را نیز به خطر میاندازد. حل این مسئله پیچیده نیازمند تصمیمگیری در سطحی بالاتر از بانک مرکزی و همکاری نهادهای مختلف است.
تداوم وضعیت فعلی و عدم چارهاندیشی مناسب میتواند به زیان جدی اقتصاد دیجیتال کشور و عقبماندگی از روند جهانی فناوریهای مالی منجر شود. در این شرایط حساس، نیاز به اتخاذ یک رویکرد متعادل و کارشناسیشده که هم منافع نظارتی بانک مرکزی و هم حقوق مشروع کاربران را در نظر بگیرد، بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.