وقتی ژاکوب موریس ابِرل روی لینکی به وبسایت یک شرکت رمزنگاری کلیک کرد، از آنچه دید متحیر شد: چهره خودش که به او نگاه می‌کرد.
تصویر ابِرل با نام “میسون جونز” و عنوان “مهندس ارشد بلاکچین” به عنوان یکی از شش مردی نمایش داده شد که سایت مدعی بود در تیم پشت اینفینیتی استیک چین هستند. یک وبسایت تقریباً مشابه برای پلتفرمی به نام فلکسی استیکز از همان عکس‌ها با نامهای متفاوت استفاده کرده بود و ابِرل را به عنوان “نوئل برنان” معرفی می‌کرد. ابِرل، یک دانشمند اجتماعی در دانشگاه وین که حتی هیچ رمز ارزی هم ندارد، هیچ ایده‌ای نداشت که چرا تصویرش در این سایت‌ها است.
او در یک مصاحبه گفت:
“من با رمزنگاری ارتباطی ندارم. من دنبال رمزنگاری نیستم. باید صادقانه بگویم که هنوز حتی رمزنگاری را به طور کامل درک نکرده‌ام.”
وقتی که مدیر عامل سابق اف‌تی‌ایکس، سم بنکمن فرید، پس از محکومیت به اتهام تقلب در اوایل امسال به زندان رفت، بسیاری در بازار رمزارزها نفس راحتی کشیدند و بازار می‌توانست پس از سال‌ها رسوایی، ورق را برگرداند. با این حال، کلاهبرداری‌ها همچنان این طبقه دارایی را آزار می‌دهند و نشانه‌هایی وجود دارد که آن‌ها در میان بازگشت بازار در سال جاری دوباره افزایش یافته‌اند.
این موضوع فقط درباره تصاویر جعلی و وب‌سایت‌های کلاهبرداری و فیشینیگ نیست: کلاهبرداران ظاهرا تلاش کرده‌اند با اطلاعیه‌های مطبوعاتی جعلی درباره جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران جسور و ادعاهای دروغین درباره شراکت با غول‌های صنعتی، مشروعیت خود را تظاهر کنند. در برخی موارد، اطلاعات نادرست به منابع داده معتبر بازار نیز نشت کرده است.
هر دو شرکت InfinityStakeChain و FlexyStakes بیانیه‌های مطبوعاتی صادر کردند که در سرویس‌های خبری، سایت‌های خبری محلی و Yahoo! Finance منتشر شد و ادعا کردند که آن‌ها ۱۲ میلیون دلار از سرمایه‌گذاران به رهبری بایننس، بزرگ‌ترین صرافی رمزنگاری جهان، جمع‌آوری کرده‌اند. آن‌ها همچنین در وب‌سایت‌هایشان ادعا می‌کنند که با دیگر نامداران بزرگ بازار، از جمله پولیگان، اوالانچ، dydx و فانتوم شراکت دارند. بایننس و دیگران در ارتباط با نبض ارز تأیید کردند که هرگز با هیچ‌یک از این استارتاپ‌ها همکاری نکرده‌اند.
در بخشی که فعالیت سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) توسط معامله‌گران به دقت رصد می‌شود تا نشانه‌هایی درباره اینکه کدام توکن‌ها را بخرند بیابند، سرمایه‌گذاری از سوی نامهای بزرگی مانند Andreessen Horowitz یا Dragonfly میتواند معامله‌گران را ترغیب کند تا توکن یک پروژه جدید را خریداری کرده و امید به افزایش قیمت آن داشته باشند. با افزایش بیت‌کوین و دیگر توکن‌ها در سال جاری و بازگشت سرمایه‌گذاری‌های جسورانه، ریسک برای هر دو گروه سرمایه‌گذاران خرد و نهادی که به دنبال بهره‌برداری از بازگشت بازار هستند، بالا است.
رابرت لی، تحلیل‌گر رمزنگاری PitchBook، که InfinityStakeChain و FlexyStakes را در میان گروهی از استارتاپ‌های رمزارزی که اطلاعات نادرستی درباره جذب سرمایه منتشر می‌کنند شناسایی کرده است، گفت: «این کلاهبرداری است، به‌ویژه اگر شما این وب‌سایت‌ها را راه‌اندازی می‌کنید.»
پرسش‌های نبض ارز درباره دو پروژه بی‌پاسخ ماند. InfinityStakeChain و FlexyStakes هر دو از همان زبان تبلیغاتی استفاده کرده و همان شرکا را در وب‌سایت‌های خود فهرست کرده‌اند، هرچند وبسایت InfinityStakeChain در ماه گذشته غیرفعال شده است. آن‌ها حتی همان آدرس دفتر را در یک ملک تجاری آرام در ملبورن، استرالیا، ادعا کرده‌اند.
ساختمان اداری شش طبقه ادعا شده یک طبقه از آن خالی بوده و پر از میزهای رها شده، چند شرکت حمل‌ونقل، یک مرکز پزشکی و یک دفتر ساخت‌وساز در آن وجود داشته است، اما هیچ نشانی از FlexyStakes یا InfinityStakeChain وجود نداشت. یک منشی برای یکی از مستأجران ساختمان گفت که تاجایی که اطلاع دارد، هیچ شرکتی با هیچ‌یک از این نام‌ها در دو سال گذشته در آنجا فضایی اجاره نکرده است. مدیر ساختمان Colliers International Group نیز به ایمیلی که برای تأیید بیشتر ارسال شده بود، پاسخ نداد.
معلوم نیست انگیزه‌های FlexyStakes و InfinityStakeChain چیست. لی گفت که PitchBook، که داده‌های سرمایه‌گذاری جسورانه را دنبال می‌کند، اخیراً افزایش فعالیت‌های کلاهبرداری در فضای کریپتو را مشاهده کرده است و برخی پروژه‌ها به‌طور آشکار کلاهبرداری‌هایی هستند که اطلاعیه‌های جذب سرمایه جعلی آن‌ها میتواند قربانیان ناآگاه را به یک سایت مخرب بکشاند.
اتفاقات روزمره کلاهبرداری
او افزود:
«همه چیزی که می‌خواهند این است که شما به وبسایت بیایید، کیف پول خود را برای استفاده از آن متصل کنید، و آن‌ها تمام دارایی‌های شما را می‌دزدند. ما پروژه‌های جعلی زیادی می‌بینیم که جذب سرمایه می‌کنند و اطلاعیه‌های مطبوعاتی جعلی منتشر می‌کنند. من تقریباً به‌صورت روزانه این را می‌بینم.»
کلاهبرداری‌ها می‌توانند با سرعت نگران‌کننده‌ای ظاهر شوند. تنها چند ساعت پس از اینکه Tether Holdings Ltd روز دوشنبه یک توکن دلار مصنوعی جدید را اعلام کرد، مدیر عامل شرکت، پائولو آردوئینو، در X پست کرد که «به نظر می‌رسد که در حال حاضر چندین وبسایت در تلاش برای جعل هویت محصول جدید ما، Alloy by Tether هستند. فریب نخورید.»
در مورد InfinityStakeChain و FlexyStakes، ابِرل تنها کسی نبود که از عکسش سوءاستفاده شده بود. او همچنین دو چهره دیگر از جمله بنیان‌گذار ادعایی هر دو شرکت را شناسایی کرده است. ابِرل به مطالعه ارتباطات و اطلاعات نادرست در مورد سیاست و بهداشت می‌پردازد و اخیراً بر واکنش‌های عمومی به سیاست‌های کووید-۱۹ در اتریش متمرکز شده است. او این دو نفر را از پلتفرم اجتماعی X شناخت، زیرا هر دو درباره سیاست‌های کووید در اتریش پست کرده بودند. هر دو فرد تأیید کردند که آن‌ها نیز با این استارتاپ‌های رمزنگاری ارتباطی ندارند. سه فرد دیگر که عکس‌هایشان در وب‌سایت‌ها نمایش داده شده بود نیز اذعان داشتند که به هیچ وجه با هیچ‌یک از این پروژه‌ها ارتباطی ندارند.
برای ابِرل، این واقعه نگران‌کننده بود، هرچند که او به دریافت نظرات نفرت‌انگیز و آزار آنلاین بر سر تحقیقاتش عادت کرده باشد. همسرش اخیراً مستند Bitconned در نتفلیکس را تماشا کرده بود و او نگران بود که هدف یک کلاهبرداری رمزنگاری قرار گیرد.
بیش از هرچیزی، او نگران این بود چیزی که ممکن است کلاهبرداری باشد، میتواند به شهرتش آسیب برساند و به قربانیان ناآگاه صدمه بزند.
ابِرل گفت: «من هیچ ایده‌ای ندارم که چرا سزاوار این هستم.»
یک مورد دیگر از اطلاعات نادرست رمزنگاری-VC اخیراً با شرکتی به نام Candle Labs به نمایش گذاشته شد. چندین پلتفرم داده و خبری از جمله Crunchbase، PitchBook و Silicon Valley Journals به‌اشتباه گزارش دادند که این شرکت در یک دور سرمایه‌گذاری سری B یا مرحله بعدی، ۴۸ میلیون دلار جذب کرده است. سم صفاهی، ۲۱ ساله، این استارتاپ رمزنگاری را در سال ۲۰۲۲ به همراه چند دوست و پدرش، آلن صفاهی، تأسیس کرد. صفاهی بزرگ‌تر، که قبلاً در هیئت مدیره Ripple Labs خدمت کرده بود، اکنون به دلیل محکومیت‌های کلاهبرداری و پول‌شویی مرتبط با یک کلاهبرداری کارت اعتباری پیش‌پرداخت ۲٫۷ میلیون دلاری، در حال گذراندن یک حکم ۴۰ ماهه در زندان فدرال است.
صفاهی جوان‌تر در یک مصاحبه گفت که شرکت ۴۸ میلیون دلار جذب نکرده است و او مطمئن نیست که این اطلاعات چگونه منتشر شده است. او گفت: «ما ۱٫۲ میلیون دلار جذب کردیم که بیشتر از خانواده یا دوستان بود.»
اینکه آیا داده‌های نادرست درباره ۴۸ میلیون دلار Candle Labs به‌طور عمدی یا اشتباهی به این پلتفرم‌های داده ارائه شده است، تغییری در این واقعیت نمی‌دهد که اطلاعات نادرست باقی مانده است. طبق گفته صفاهی، شرکت در نهایت سال گذشته پس از دریافت نامهای از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) که نشان می‌داد توکن CNDL آن یک اوراق بهادار ثبت‌نشده است، تعطیل شد.
اخبار مرموز جذب سرمایه
او گفت: «وقتی پدرم از زندان بیرون بیاید، ما برنامه داشتیم که در نهایت با SEC همکاری کنیم تا آن را دوباره راه‌اندازی کنیم و کار کند.»
Silicon Valley Journals گفت که اطلاعات را از Crunchbase دریافت کرده و سپس مقاله درباره جذب سرمایه Candle Labs را به‌روزرسانی کرده تا به Crunchbase استناد کند. Crunchbase یک مقاله با اشاره به جذب سرمایه ۴۸ میلیون دلاری دارد، همچنین یک جذب سرمایه ۱٬۰۰۰ دلاری که در صفحه داده‌های شرکت فهرست شده است. صفحه داده‌های Candle Labs همچنین خطی داشت که می‌گفت: «این استارتاپ یک کلاهبرداری است، اگر از این افراد پیشنهاد استخدام دریافت کردید، آن را نادیده بگیرید.»
یک سخنگوی PitchBook گفت که اطلاعات از «منابع معتبر» آمده است. پس از بررسی، ردیاب داده تصمیم گرفت ورودی را از وبسایت خود حذف کند.
لی گفت افزود: با این همه اطلاعات نادرست که در جریان است، PitchBook مجبور شده است نحوه ردیابی صنعت رمزنگاری را تغییر دهد. وقتی یک دور جذب سرمایه اعلام می‌شود، لی اغلب به طور مستقیم با سرمایه‌گذاران فهرست‌شده، شرکای محدود شرکت‌ها و خود بنیان‌گذاران صحبت می‌کند تا تأیید کند که همه آن‌ها درگیر هستند. او همچنین اغلب با استفاده از پرونده‌های دولتی، در صورت دسترس بودن، جذب سرمایه را تأیید می‌کند.
او همچنین اشاره کرد: «ما در فضای رمزنگاری برای اعلامیه‌های جذب سرمایه نسبت به فضای سنتی VC با احتیاط بیشتری برخورد می‌کنیم.»
یک چالش جدید در تلاش‌های او برای مقابله با اطلاعات نادرست این است که هوش مصنوعی تشخیص واقعیت از کلاهبرداری را دشوارتر کرده است. به گفته لی، کلاهبرداران احتمالاً از چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT برای نوشتن محتوای وب‌سایت‌ها و وایت پیپرهایی که پروژه‌هایشان را توضیح می‌دهند، استفاده می‌کنند. نتیجه این است که پروژه‌های کلاهبرداری نسبت به گذشته حرفه‌ای‌تر به نظر می‌رسند.
او گفت:
«آن‌ها قبلاً پر از اشتباهات گرامری بودند و می‌توانستید به‌راحتی تشخیص دهید که جعلی هستند.»
ربات‌ها و انسان‌ها
لی اشاره کرد که رسانه‌های اجتماعی عامل پیچیده‌کننده دیگری در گسترش اطلاعات نادرست آنلاین هستند. او گفت که ربات‌هایی وجود دارند که بر اساس اخبار و پست‌های رسانه‌های اجتماعی معاملات رمزنگاری را انجام می‌دهند، به این معنی که اطلاعات نادرست میتواند به‌طور مصنوعی قیمت توکن‌ها را افزایش دهد.
و این فقط ربات‌ها نیستند که فریب می‌خورند. انسان‌های واقعی نیز به‌ویژه در مورد اطلاعات مالی آسیب‌پذیر هستند و در سایت‌های رسانه‌های اجتماعی محافظت‌های کمی برای جلوگیری از گسترش دروغ‌ها وجود دارد. سوتلانا ولکووا، دانشمند ارشد هوش مصنوعی در شرکت مهندسی Aptima Inc.، که تحقیقاتش بر اطلاعات نادرست در حوزه رمزنگاری متمرکز است، می‌گوید:
«مردم بدون بررسی قبلی اطلاعات را به اشتراک می‌گذارند و بازنشر می‌شود و به سرعت ویروسی می‌شود.»
این اطلاعات نادرست نه تنها برای معامله‌گران رمزنگاری، بلکه برای خود سرمایه‌گذاران جسور نیز خطرساز است. شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه رمزنگاری به‌دلیل انجام ندادن تحقیقات کافی و در نهایت حمایت از استارتاپ‌های کلاهبرداری مانند FTX مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. راجر رویس، شریک شرکت حقوقی Haynes Boone، می‌گوید که کش دادن واقعیت توسط بنیان‌گذاران رمزنگاری امری رایج است.
تعلیق واقعیت
رویس گفت: «اینجا در سیلیکون ولی، جایی که من فعالیت می‌کنم، این بخشی از طبیعت بنیان‌گذاران استارتاپ است که افراد اعتماد به نفسی دارند که به مرز تعلیق واقعیت می‌رسد.»
سؤال درباره اینکه بنیان‌گذاران تا چه حد می‌توانند در بزرگ‌نمایی خود پیش بروند، در مواردی مانند پرونده علیه الیزابت هولمز و استارتاپ آزمایش خون او، ترانوس، مطرح شده است. در حالی که بنیان‌گذاران ممکن است باور داشته باشند که پتانسیل موفقیت در سطح بالایی را دارند، رویس گفت که این به معنای آن نیست که می‌توانند ادعا کنند کارهایی را انجام داده‌اند که نکرده‌اند. دروغ گفتن عمومی درباره یک دور جذب سرمایه، از جمله مقدار جمع‌آوری‌شده، و وادار کردن سایر سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری بر اساس آن اطلاعات میتواند مشکل قانونی ایجاد کند.
برای ابِرل، دانشمند اجتماعی در وین، مشخص نیست که آیا میتواند تصویر خود را از وبسایت FlexyStakes حذف کند یا خیر.
او گفت: «از یک نظر، احساس می‌کنم قربانی این کلاهبرداری رمزنگاری شده‌ام.» او افزود که کنجکاوی علمی‌اش نیز تحریک شده است: «از سوی دیگر، این را بسیار عجیب می‌دانم و این ارتباط را بسیار جالب می‌یابم.»
