دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا قصد دارد بوروکراسی فدرال را از هم بپاشد و حتی حداقل یکی از وزارتخانه‌های فدرال را حذف کند. برای این منظور، او در حال تاسیس یک نهاد جدید به نام «وزارت کارآمدی دولت» است.
اگر این نام شبیه یک میم به نظر می‌رسد، دلیلش این است که واقعاً هم همینطور است. DOGE ایده‌ای است که از ذهن ایلان ماسک میلیاردر تراوش کرده که این مخفف را به احترام نماد ارز دیجیتال دوج‌کوین – که یکی از دلمشغولی‌های اوست – انتخاب کرده است.
بلندپروازی این طرح چشمگیر است: کاهش ۲ تریلیون دلار از هزینه‌های دولتی. هدف کلی ایجاد دولتی کوچک‌تر و کارآمدتر، تاکنون رؤسای جمهور زیادی را، چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه، به چالش کشیده است. به نظر می‌رسد این تلاش که ایلان ماسک هدایت آن را بر عهده دارد نیز با همان مخالفت‌های سیاسی روبرو خواهد شد که پیش از این تلاش‌های مشابه برای کاهش کسری بودجه را با شکست مواجه کرده است.
این پروژه بهره‌وری توسط دو نفر هدایت خواهد شد: ایلان ماسک و ویوک راماسوامی، کارآفرینی که پیش‌تر در رقابت‌های انتخاباتی حزب جمهوری‌خواه به مصاف ترامپ رفته بود.
وزارت بهره‌وری دولت چیست؟
بگذارید اول بگوییم که چه چیزی نیست. این یک وزارتخانه نیست، چرا که وزارتخانه‌ها نهادهای دائمی هستند و تنها از طریق کنگره می‌توانند تاسیس یا منحل شوند. در عوض، ترامپ اعلام کرده که این گروه خارج از ساختار دولت فعالیت خواهد کرد و تا جولای ۲۰۲۶ منحل خواهد شد.
نحوه فعالیت آن چگونه خواهد بود؟
این موضوع هنوز مشخص نیست. یک سازوکار احتمالی میتواند از طریق قانون کمیته مشورتی فدرال باشد، قانونی که در سال ۱۹۷۲ تصویب شد و به رئیس‌جمهور اجازه می‌دهد از کمیته‌هایی متشکل از نمایندگان بخش خصوصی و دولتی مشاوره دریافت کند. ترامپ میتواند چنین کمیته‌ای را با فرمان اجرایی تشکیل دهد که در این صورت، این کمیته به یکی از حدود ۱۰۰۰ کمیته مشورتی فدرال تبدیل خواهد شد – کمیته‌هایی که سال گذشته در مجموع ۳۹۹ میلیون دلار هزینه دربرداشتند.
جنبه‌های اخلاقی این موضوع چیست؟
انتصاب ماسک و راماسوامی در یک کمیته مشورتی فدرال، آنها را به «کارمندان ویژه دولت» تبدیل خواهد کرد. این‌ها پست‌هایی هستند که می‌توانند بدون حقوق باشند و به فرد اجازه می‌دهند تا ۱۳۰ روز برای یک سازمان فدرال یا کاخ سفید کار کند. یک نکته مهم برای ماسک و راماسوامی (که پیش‌تر مدیر اجرایی یک شرکت بیوتکنولوژی بوده) این است که این پست‌ها نیازی به افشای عمومی یا واگذاری دارایی‌های شخص ندارند.
با این حال، ماسک و راماسوامی همچنان تابع قوانین اخلاقی فدرال خواهند بود که آنها را ملزم می‌کند از مشارکت در بحث‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی که بر منافع شخصی‌شان تأثیر می‌گذارد، کناره‌گیری کنند که میتواند برای ماسک چالش‌برانگیز باشد، چرا که تنها شرکت اسپیس‌ایکس او بیش از ۱۵ میلیارد دلار قرارداد فدرال دارد. طبق بررسی نیویورک تایمز، شرکت‌های ماسک همچنین هدف نظارت حداقل ۲۰ نهاد نظارتی فدرال بوده‌اند.
هدف نهایی این ساز و کار چیست؟
ترامپ گفته این گروه «از خارج دولت، مشاوره و راهنمایی ارائه خواهد کرد و با کاخ سفید و دفتر مدیریت و بودجه همکاری خواهد کرد تا اصلاحات ساختاری گسترده را پیش ببرد و رویکردی کارآفرینانه که تا به حال در دولت دیده نشده را ایجاد کند.» او این طرح را «پروژه منهتن» زمان ما نامیده است.
وزارت بهره‌وری قصد دارد چه میزان کاهش هزینه ایجاد کند؟
ماسک هدف کاهش ۲ تریلیون دلاری هزینه‌ها را تعیین کرده، اما مشخص نیست که این رقم صرفه‌جویی سالانه است یا در یک بازه ۱۰ ساله. ترامپ در اعلام خود از رقم سالانه استفاده کرده که نشان می‌دهد منظور همان صرفه‌جویی سالانه است: «ما اتلاف و تقلب عظیمی را که در هزینه‌کرد سالانه ۶.۵ تریلیون دلاری دولت وجود دارد، از بین خواهیم برد.»
چرا این کار قبلاً انجام نشده است؟
در واقع انجام شده – اگرچه نه دقیقاً به این شکل. واشنگتن پر است از طرح‌های کاهش هزینه که هرگز اجرا نشده‌اند. کمیسیون سیمپسون-بولز در سال ۲۰۱۰ پیشنهاد ۴ تریلیون دلار کاهش هزینه در طول یک دهه را از طریق به تعویق انداختن سن بازنشستگی تأمین اجتماعی، محدود کردن هزینه‌های درمانی و حذف معافیت‌های مالیاتی ارائه کرد. کنگره هرگز اقدامی نکرد اما یک کمیته جدید کنگره به نام سوپرکمیته تلاش کرد تا «توافقی بزرگ» برای باراک اوباما و جمهوری‌خواهان کنگره در سال ۲۰۱۱ پیدا کند که این تلاش شکست خورد. تعطیلی‌های متعدد دولت و رویارویی‌های سقف بدهی که جمهوری‌خواهان برای اجبار به تسویه‌حساب بودجه تلاش کردند، تنها به راه‌حل‌های کوتاه‌مدت منجر شد. خود ترامپ در سال ۲۰۱۶ قول داد که بودجه را «نسبتاً سریع» متوازن خواهد کرد، اما وقتی در سال ۲۰۲۱ دفتر را ترک کرد، بدهی آمریکا در سطح بی‌سابقه‌ای قرار داشت.
چرا این کار اینقدر سخت است؟
کاهش جدی کسری بودجه نیازمند سطحی از ریاضت اقتصادی است که از زمان پس از جنگ جهانی دوم دیده نشده، که احتمالاً شامل کاهش قابل توجه در برنامه‌های محبوبی مانند تأمین اجتماعی، مدیکر، مدیکید و مزایای کهنه‌سربازان خواهد بود.
چه چیزهایی در معرض حذف قرار دارند؟
ترامپ قول داده وزارت آموزش را منحل کند و کنترل سیاست‌گذاری و بودجه را به ایالت‌ها بازگرداند. نماینده جمهوری‌خواه، دارل ایسا، که پس از انتخابات با ماسک گفتگو کرده، می‌گوید ماسک به‌ویژه به یافتن و حذف تقلب در مدیکر و گسترش فروش زمین‌های عمومی علاقه‌مند است.
درباره اتلاف، تقلب و سوءاستفاده چطور؟
ترامپ گفته این کمیسیون «اتلاف و تقلب عظیم» را هدف قرار خواهد داد. اما مبارزه با «اتلاف، تقلب و سوءاستفاده» مدت‌هاست شعار سیاستمداران محافظه‌کار بوده، در حالی که تلاش‌ها برای تحقق آن نتایج متفاوتی داشته است. دفتر پاسخگویی دولت تخمین می‌زند که سازمان‌های فدرال سالانه بین ۲۳۳ تا ۵۲۱ میلیارد دلار به دلیل تقلب از دست می‌دهند. بزرگترین عامل، بسته‌های هزینه‌کرد دوران کووید-۱۹ بوده که ترامپ در سال ۲۰۲۰ به قانون تبدیل کرد؛ بررسی آسوشیتدپرس در سال ۲۰۲۳ نشان داد که ۱۰٪ از ۴.۲ تریلیون دلار کمک‌های همه‌گیری نادرست هزینه شده است. اتلاف مفهومی ذهنی‌تر است. از سال ۲۰۱۱، دفتر پاسخگویی دولت ۱۴ گزارش حاوی ۲,۰۱۸ توصیه برای کاهش یا حذف برنامه‌های تکراری یا کاهش هزینه‌ها در دولت فدرال به کنگره ارائه کرده است. کنگره حدود دو سوم آنها را پذیرفته که حدود ۶۶۷.۵ میلیارد دلار صرفه‌جویی به همراه داشته است.
مردم چگونه از پیشنهادات DOGE مطلع خواهند شد؟
قانون فدرال الزام می‌کند که جلسات کمیته مشورتی علنی باشد و خود ماسک قول داده که تمام اقدامات «برای شفافیت حداکثری آنلاین منتشر شود.» او همچنین اشاره کرده که ممکن است نوعی مشارکت عمومی شبیه بازی وجود داشته باشد. او گفته: «ما همچنین یک جدول رده‌بندی برای احمقانه‌ترین هزینه‌کرد مالیات‌های شما خواهیم داشت. این هم به شدت تراژیک و هم به شدت سرگرم‌کننده خواهد بود.»
آیا ترامپ میتواند این کار را بدون کنگره انجام دهد؟
ترامپ برای تأیید نقش ماسک به کنگره نیاز ندارد، اما طبق قانون اساسی، قدرت هزینه‌کرد در دست کنگره است و هرگونه کاهش هزینه باید به تأیید کنگره برسد. با این حال، ترامپ فکر می‌کند راه‌حلی پیدا کرده است. او قصد دارد یکی از مفاد کلیدی قانون سال ۱۹۷۴ را که اساس فرآیند بودجه فدرال مدرن است، به چالش بکشد. این مفاد که به عنوان قانون کنترل توقیف شناخته می‌شود، می‌گوید رئیس‌جمهور باید پولی را که تخصیص داده شده خرج کند، مگر اینکه کنگره تصمیم به لغو آن بگیرد. ترامپ سال گذشته گفت: «بازگرداندن توقیف، ابزاری حیاتی برای نابودی دولت پنهان، خشکاندن باتلاق و گرسنه نگه داشتن جنگ‌طلبان به ما خواهد داد. با توقیف، می‌توانیم به سادگی جریان پول را قطع کنیم.»
