با صدور یک فرمان اجرایی در تاریخ ۶ مارس، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، یک ذخیره استراتژیک بیت‌کوین ایجاد کرد و به این ترتیب، جایگاه بیت‌کوین را به‌عنوان یک ابزار مالی رسمی در نظام اقتصادی ایالات متحده تثبیت نمود. اکنون بزرگ‌ترین رمزارز جهان در کنار دارایی‌هایی مانند طلا، نفت و پنیر (!) در ذخایر دولت آمریکا نگهداری خواهد شد.
علاوه بر این، این فرمان اجرایی، دولت را ملزم به ایجاد یک انبار ویژه برای تمامی رمزارزهای دیگری کرد که در اختیار نهادهای مختلف ایالات متحده قرار دارند.
واکنش بازار به این اقدام چگونه بود؟
انتظار می‌رفت این اقدام باعث خوش‌بینی سرمایه‌گذاران شود، اما در واقعیت، قیمت بیت‌کوین و سایر توکن‌ها پس از انتشار این خبر سقوط کرد. دلیل این افت قیمت، نگرانی سرمایه‌گذاران از تأثیر بلندمدت خرید و نگهداری بیت‌کوین توسط دولت و همچنین دغدغه‌های مرتبط با تورم و تعرفه‌های تجاری بود.
سازوکار ذخیره بیت‌کوین چگونه خواهد بود؟
طبق این فرمان، وزارت خزانه‌داری موظف است دفتری برای مدیریت ذخیره بیت‌کوین ایجاد کند. این دفتر بر تمامی بیت‌کوین‌هایی که تاکنون توسط نهادهای دولتی مختلف ضبط شده‌اند، نظارت خواهد داشت. این بیت‌کوین‌ها از طریق پرونده‌های کیفری یا مدنی، جریمه‌های مالی و مصادره‌های قانونی به دولت منتقل شده‌اند.
طبق دستور ترامپ، بیت‌کوین‌های موجود به فروش نخواهند رفت و وزرای خزانه‌داری و بازرگانی مأمور شده‌اند تا راهبردهایی برای خرید بیت‌کوین بیشتر تدوین کنند که “خنثی از نظر بودجه‌ای باشد و هزینه‌ای اضافی بر دوش مالیات‌دهندگان آمریکایی تحمیل نکند.” هنوز مشخص نیست که این استراتژی چگونه اجرا خواهد شد، اما برخی گمانه‌زنی‌ها مطرح شده‌اند، از جمله احتمال پرداخت مالیات با بیت‌کوین بدون نیاز به گزارش سود سرمایه، یا فروش طلا برای خرید بیت‌کوین بیشتر.
انبار دارایی‌های دیجیتال دولت چگونه کار خواهد کرد؟
جدا از ذخیره بیت‌کوین، ترامپ یک انبار دیگر را برای نگهداری سایر رمزارزهای ضبط‌شده ایجاد کرده است. برخلاف بیت‌کوین، رمزارزهای موجود در این انبار در صورت لزوم می‌توانند به فروش برسند. در حالی که دولت به دنبال افزایش ذخایر بیت‌کوین است، دارایی‌های دیجیتال در این انبار تنها از طریق مصادره‌های کیفری و مدنی یا جریمه‌های قانونی به دست خواهند آمد.
چرا ترامپ این ذخایر را ایجاد کرد؟
این اقدام ترامپ، علاوه بر تحقق وعده‌های انتخاباتی‌اش، پیامی روشن به جامعه رمزارز ارسال کرد—جامعه‌ای که در انتخابات اخیر حمایت مالی زیادی از او داشت. ترامپ در کمپین خود وعده داده بود که ایالات متحده را به “ابرقدرت بیت‌کوین جهان و پایتخت رمزارزها در سیاره زمین” تبدیل کند.
علاوه بر این، طرفداران این اقدام معتقدند که ذخیره بیت‌کوین میتواند به‌عنوان یک سپر حفاظتی در برابر بی‌ثباتی مالی، مانند کاهش ارزش دلار آمریکا، عمل کند. دیوید ساکس، مشاور ویژه ترامپ در حوزه رمزارز و هوش مصنوعی، به افزایش چشمگیر ارزش بیت‌کوین در سال‌های گذشته اشاره کرده و گفته که این ذخیره میتواند منافع اقتصادی برای کشور به همراه داشته باشد.
دولت آمریکا چه مقدار رمزارز در اختیار دارد؟
میزان دقیق دارایی‌های رمزارزی دولت ایالات متحده مشخص نیست، اما بر اساس داده‌های شرکت تحلیل بلاکچین آرخام، دولت آمریکا تقریباً ۱۹۸,۰۰۰ بیت‌کوین در اختیار دارد. علاوه بر بیت‌کوین، رمزارزهایی مانند اتریوم و USDT نیز در میان دارایی‌های دولت به چشم می‌خورند. ارزش کل این دارایی‌ها بیش از ۱۶ میلیارد دلار برآورد شده است که از این میان، سهم بیت‌کوین حدود ۱۵.۸ میلیارد دلار است.
طبق فرمان اجرایی ترامپ، تمام نهادهای دولتی موظف‌اند تا اوایل آوریل، گزارشی از دارایی‌های رمزارزی خود به وزارت خزانه‌داری ارائه دهند، بنابراین انتظار می‌رود جزئیات بیشتری به‌زودی منتشر شود.
آیا ایجاد ذخیره بیت‌کوین، نگرانی‌های امنیتی ایجاد می‌کند؟
بیت‌کوین، مانند اکثر رمزارزها، یک دارایی حامل (bearer asset) است، به این معنی که مالکیت آن وابسته به در اختیار داشتن کلیدهای خصوصی آن است. اگر یک هکر بتواند این دارایی‌ها را سرقت کند، بازگرداندن آن‌ها بسیار دشوار خواهد بود. این مسئله باعث شده بیت‌کوین به هدفی جذاب برای حملات سایبری تبدیل شود.
آیا کشور دیگری نیز ذخیره بیت‌کوین دارد؟
السالوادور در سال ۲۰۲۱ بیت‌کوین را به‌عنوان پول رسمی خود پذیرفت و مقادیر زیادی از آن را خریداری کرد. چین، بریتانیا و برخی دیگر از کشورها نیز مقادیر قابل‌توجهی بیت‌کوین در اختیار دارند، اما هیچ‌یک تاکنون ذخیره رسمی برای آن ایجاد نکرده‌اند. با این حال، بحث‌هایی در برخی کشورها برای ایجاد چنین ذخیره‌ای در جریان است. حتی در برخی ایالت‌های آمریکا نیز تلاش‌هایی برای تصویب قوانین مربوط به ایجاد ذخیره بیت‌کوین انجام شده، اما تاکنون ناموفق بوده‌اند.
واکنش بازار و فعالان رمزارز به این تصمیم چه بود؟
بیت‌کوین در روز پس از اعلام این فرمان حدود ۳,۵۰۰ دلار کاهش قیمت داشت. این کاهش، علاوه بر نگرانی‌های کلی بازار درباره اقتصاد، تورم و سیاست‌های تجاری، ناشی از دغدغه‌های فعالان حوزه رمزارز نیز بود. برخی از آن‌ها نگرانند که دولت بعدی آمریکا ممکن است این ذخیره را از بین ببرد که میتواند باعث فروش گسترده بیت‌کوین‌های دولتی و سقوط قیمت آن شود. به همین دلیل، بسیاری از حامیان رمزارزها امیدوارند که کنگره این تصمیم را به قانون تبدیل کند تا دولت‌های آینده نتوانند آن را لغو کنند.
اقتصاددانان درباره ذخیره بیت‌کوین چه نظری دارند؟
بسیاری از اقتصاددانان با این اقدام مخالف‌اند. بیل دادلی، رئیس پیشین بانک فدرال رزرو نیویورک، در مقاله‌ای در دسامبر گذشته نوشت:
«به‌سختی می‌توان تصور کرد که این اقدام چگونه به نفع اکثر آمریکایی‌ها خواهد بود.»
او اشاره کرد که بیت‌کوین نوسانات شدیدی دارد، جریان درآمدی مثل سود یا بهره ایجاد نمی‌کند و اصلاً نمی‌توان آن را “پول واقعی” دانست. به گفته او، این ذخیره تنها باعث می‌شود دولت دارایی‌های پرریسکی را نگهداری کند که بازدهی مشخصی ندارند.
آیا ذخیره بیت‌کوین منافع شخصی برای ترامپ ایجاد می‌کند؟
برخی منتقدان می‌گویند که این تصمیم ممکن است به نفع دارایی‌های شخصی ترامپ باشد. توکن‌های NFT که تصویر ترامپ را نمایش می‌دهند و برای او درآمد ایجاد می‌کنند، وابسته به سلامت کلی بازار رمزارزها هستند. در نتیجه، اگر این اقدام باعث افزایش قیمت بیت‌کوین شود، احتمالاً ارزش دارایی‌های مرتبط با ترامپ نیز افزایش خواهد یافت.
ترامپ همچنین از پروژه World Liberty Financial حمایت کرده است که یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز است که هنوز راه‌اندازی نشده اما حدود ۷۸.۴ میلیون دلار دارایی رمزارزی در اختیار دارد. اگر قیمت بیت‌کوین افزایش یابد، این پروژه نیز میتواند سود ببرد.
