روند صعودی بی‌سابقه بیت‌کوین، امیدها را برای انقلابی شدن فناوری دفترکل دیجیتال که زیربنای رمزارزهاست، از ثبت مالکیت خانه گرفته تا اوراق قرضه، دوباره زنده کرده است.
توکنیزاسیون، یا همان فرآیند ایجاد نسخه‌های دیجیتال از دارایی‌های دنیای واقعی روی بلاکچین، به یکی از کلیدواژه‌های امسال هم در محافل مالی سنتی و هم در حوزه رمزارز تبدیل شده است. این هیجان یادآور تب و تاب چند سال پیش درباره استفاده از بلاکچین برای همه چیز است؛ از ردیابی کاهو در شرکت والمارت گرفته تا دیجیتالی کردن سهام، که البته مشخص شد خیلی زود بود.
سال‌هاست که توکنیزاسیون دارایی‌ها، فراتر از استیبل‌کوین‌ها که در معاملات رمزارزی نقش جایگزین ارزهای واقعی را دارند، پیشرفت چندانی نداشته است. طبق داده‌های rwa.xyz، تنها ۶۷,۵۳۰ نهاد – عمدتاً سازمان‌های بزرگ – دارای دارایی‌های توکن‌شده به غیر از استیبل‌کوین هستند. موسسه تحقیقاتی Opimas می‌گوید تنها ۰.۰۰۳ درصد از کل ارزش دارایی‌های جهان توکن شده‌اند و بسیاری از شرکت‌های پشت این پروژه‌ها در آستانه ورشکستگی قرار دارند.
بخش عمده‌ای از این مشکل به فضای نامساعد قانون‌گذاری در آمریکا برمی‌گردد. سال‌ها قانون‌گذاران بانک‌ها را تشویق می‌کردند که از رمزارزها و ریسک‌های مرتبط با آن دوری کنند. اگرچه اوراق بهادار توکن‌شده روی بلاکچین اجرا می‌شوند و از همان قوانین اوراق بهادار سنتی پیروی می‌کنند، اما قانون‌گذاران اغلب آن‌ها را در کنار رمزارزها قرار می‌دادند و مستحق نظارت سخت‌گیرانه‌تری می‌دانستند. به همین دلیل، بسیاری از ارائه‌دهندگان خدمات مالی ترجیح دادند از این حوزه دوری کنند و در عوض روی حوزه‌هایی مثل هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کنند.
این وضعیت در حال تغییر است، چرا که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، برنامه‌هایی برای ایجاد فضای قانونی مساعدتر برای رمزارزها دارد و بزرگترین مدیر دارایی جهان، بلک‌راک، امسال یک صندوق بازار پول توکن‌شده راه‌اندازی کرده است. این اقدامات باعث شده دیگران هم به این مسیر وارد شوند.
چارلی یو، یکی از بنیان‌گذاران rwa.xyz می‌گوید:
«حالا آن‌ها احساس می‌کنند می‌توانند کاری انجام دهند و برنامه‌هایشان را خیلی سرعت بخشیده‌اند، در حالی که قبلاً فقط نظاره‌گر بودند. اما الآن در حال تبدیل ایده‌ها به واقعیت هستند.»
ارزش کل دارایی‌های واقعی توکن شده
بر حسب میلیارد دلار آمریکا
در راستای افزایش فراگیری، ویزا در ماه اکتبر پلتفرمی را راه‌اندازی کرد که به بانک‌ها اجازه می‌دهد توکن‌های مبتنی بر ارز فیات صادر کنند. در ماه نوامبر، تتر که صادرکننده استیبل‌کوین است، یک پلتفرم توکنیزاسیون راه‌اندازی کرد. در همان ماه، مسترکارت اعلام کرد که شبکه توکن خود را به جی‌پی مورگان چیس متصل کرده تا تراکنش‌های تجاری بین‌المللی را روی پلتفرم مبتنی بر بلاکچین Kinexys این بانک تسویه کند و فرصت‌هایی را برای معرفی چنین روش‌های پرداختی به موسسات مالی بیشتر می‌بیند.
راج دامودهاران، معاون اجرایی بخش بلاکچین و دارایی‌های دیجیتال مسترکارت می‌گوید:
«این یک روند مشخص و ماندگار است که همچنان تکامل خواهد یافت و مدل‌های تجاری جدید زیادی را آزاد خواهد کرد.»
طبق گفته جی‌پی مورگان، Kinexys در حال حاضر روزانه حدود ۲ میلیارد دلار تراکنش را پشتیبانی می‌کند.
موجی از صندوق‌های بازار پول – که بسیاری از آن‌ها در اوراق خزانه آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کنند – در حال آماده‌سازی برای عرضه هستند. گروه مشاوره بوستون پیش‌بینی می‌کند که دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های توکن‌شده میتواند تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار برسد، در حالی که امروز حدود ۲ میلیارد دلار است. برای کاربردی‌تر کردن این توکن‌ها، کمیسیون معاملات آتی کالا در حال بررسی دستورالعمل‌های جدیدی برای استفاده از دارایی‌های توکن‌شده به عنوان وثیقه است.
همچنین گفته می‌شود که توکنیزاسیون باعث افزایش نقدشوندگی دارایی‌ها می‌شود، آن‌ها را برای سرمایه‌گذاران بیشتری در دسترس قرار می‌دهد و همزمان هزینه‌ها و زمان معاملات را کاهش می‌دهد.
راب کروگمن، مدیر ارشد دیجیتال در برادریج، که تریلیون‌ها دلار ریپو را توکن‌سازی کرده، می‌گوید:
«توکن‌سازی این دارایی‌ها به طور طبیعی باعث افزایش کارایی می‌شود. شاید حتی از اینترنت هم بزرگ‌تر شود. این در واقع بازاندیشی اساسی در نحوه کار بازارها است.»
نیتن آلمن، مدیرعامل اوندو فایننس می‌گوید:
«در نهایت با انبوهی از دارایی‌های با قیمت‌گذاری نامناسب مواجه می‌شوید که به سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای فروخته می‌شود. به غیر از اوراق خزانه، فکر می‌کنم اوراق بهادار عمومی توکن‌شده تقریباً هیچ ارزشی ندارند. واقعاً هیچ‌کس در زمینه اوراق بهادار عمومی عملکرد خوبی نداشته است. متأسفانه اکثر پروژه‌ها در این حوزه در تلاشند دارایی‌های کم‌کیفیت با قیمت‌گذاری نامناسب را توزیع کنند.»
کارلوس دومینگو، مدیرعامل پلتفرم توکنیزاسیون سکیورتایز، می‌گوید که به توکن‌سازی املاک و مستغلات اعتقادی ندارد. نوئل آچیسون، نویسنده خبرنامه «کریپتو ایز مکرو ناو»، معتقد است که توکن‌سازی سرمایه‌گذاری خصوصی «بیشتر شبیه راه‌حلی است که به دنبال مشکل می‌گردد.» به هر حال، بسیاری از شرکت‌های خصوصی به شرکای منتخب خود سهام می‌دهند – و نمی‌خواهند آن‌ها را به دیگران بفروشند. خرید بخشی از یک تابلوی پیکاسوی توکن‌شده، خریدار را از لذت تجربه اثر هنری واقعی محروم می‌کند.
از سوی دیگر، توکنیزاسیون میتواند برخی ریسک‌ها را کاهش دهد. به گفته یو، خودکارسازی بیشتر که با افزودن قابلیت برنامه‌ریزی به توکن‌های مبتنی بر بلاکچین می‌آید، میتواند برخی ریسک‌های طرف معامله را کاهش دهد، برای مثال، دارایی‌ها می‌توانند در حساب امانی قرار گیرند تا پس از تحویل کالا آزاد شوند.
تحلیلگران کپکو نیاز به نوسازی سیستم‌های پرداخت الکترونیکی که دهه‌ها پیش اختراع شده‌اند را می‌بینند و استفاده از بلاکچین برای برنامه‌پذیرتر کردن پول میتواند کارایی در فرآیند پرداخت را بهبود بخشد، اما این امر زمان‌بر خواهد بود.
ارویناس جاناویسیوس، مدیر ارشد کپکو می‌گوید:
«فرصت‌های زیادی وجود دارد، ما با این موضوع مخالف نیستیم، اما هنوز کارهای زیادی باید انجام شود.»
