پروژه مانترا و توکن OM در تاریخ ۱۳ آوریل ۲۰۲۵ به‌طور ناگهانی ۹۰٪ از ارزش خود را از دست دادند. این سقوط در زمانی رخ داد که توکن OM به قیمتی بیش از ۶ دلار رسیده بود که سوال‌هایی جدی درباره دلایل این افت قیمت و پشت‌پرده آن به وجود آورد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که فروش سازمان‌یافته از سوی سرمایه‌گذاران و اعضای تیم، لیکوئیدیشن پوزیشن‌های پرریسک، و شکاف وسیع بین ارزش بازار و ارزش قفل‌شده، به این سقوط کمک کردند. واکنش تیم مانترا انکار فروش داخلی و اعلام تحقیقات مزید بود، اما این توضیحات نتوانست اعتماد بازار را جلب کند.
تیم مانترا تلاش دارد تا با افزایش شفافیت و بهبود توکنومیکس، اعتماد از دست رفته را بازگرداند، اما تحلیل‌گران معتقدند که این روند نیاز به زمان طولانی‌تری دارد. سقوط OM به سرمایه‌گذاران یادآور می‌شود که تحلیل دقیق فاندامنتال و مدیریت ریسک در بازارهای پرنوسان اهمیت بالایی دارد.
در بازاری که نوسان بخشی از ذات آن است، سقوط ناگهانی یک توکن جدید نیست. اما وقتی یک دارایی در عرض کمتر از دو ساعت بیش از ۹۰٪ از ارزش خود را از دست می‌دهد، سوال‌هایی جدی درباره پشت‌پرده آن مطرح می‌شود. این دقیقاً همان چیزی بود که برای توکن OM در پروژه مانترا رخ داد.
در این مقاله به شکلی دقیق و تحلیلی بررسی می‌کنیم که این سقوط چگونه رخ داد، چه عواملی در آن نقش داشتند، واکنش تیم پروژه چه بود، و این اتفاق چه پیامدهایی برای آینده توکن‌های RWA و فضای DeFi دارد.
پروژه مانترا چیست؟
مانترا یک پلتفرم Layer-1 است که با تمرکز بر RWA (دارایی های واقعی) ساخته شده است. این پروژه هدف دارد دارایی‌های واقعی مانند املاک، اوراق بهادار دولتی، دارایی‌های توکنایز شده و سایر دارایی‌های سنتی را از طریق بلاکچین در دسترس عموم قرار دهد. توکن OM به عنوان دارایی اصلی شبکه، در مرکز این اکوسیستم قرار داشت و کاربردهایی مانند:
- استیکینگ و تأیید تراکنش‌ها
- رأی‌گیری در حاکمیت
- پاداش‌دهی به مشارکت‌کنندگان
- پرداخت کارمزدهای داخلی
را شامل می‌شد.
در اوایل آوریل ۲۰۲۵، این توکن با رشد شدید مواجه شد و از قیمت ۰.۶ دلار به بیش از ۶ دلار رسید. اما این موفقیت تنها چند روز دوام آورد.
آغاز سقوط: داستان یک فروش بی‌سابقه
به گزارش CoinDesk، در تاریخ ۱۳ آوریل ۲۰۲۵، قیمت توکن OM به شکل ناگهانی و بدون اعلام قبلی سقوط کرد. این سقوط تنها در یک بازه ۹۰ دقیقه‌ای اتفاق افتاد و قیمت از حدود ۶.۲۵ دلار به کمتر از ۰.۵۵ دلار رسید و چیزی حدود ۹۱ درصد کاهش را تجربه کرد.
بررسی داده‌های آن‌چین نشان داد که قبل از این سقوط، مقادیر بزرگی از توکن OM از چند کیف‌پول مشخص به صرافی‌هایی مانند Binance و OKX منتقل شده‌اند. این کیف‌پول‌ها به تیم داخلی پروژه نسبت داده شدند.
اما چرا این حجم فروش در این زمان رخ داد؟ پاسخ پیچیده است.
سه تئوری اصلی در مورد سقوط OM
فروش سازمان‌یافته توسط سرمایه‌گذاران اولیه
یکی از نظریه‌های مطرح‌شده این است که برخی از سرمایه‌گذاران اولیه یا اعضای تیم پروژه تصمیم به فروش دسته‌جمعی گرفتند. بر اساس داده‌های آرخام، برخی آدرس‌ها میلیون‌ها توکن OM را ظرف چند دقیقه به صرافی‌ها منتقل کردند.
نکته جالب اینکه این انتقال‌ها بلافاصله باعث افزایش فشار فروش شدند و با توجه به نقدینگی پایین، قیمت به شدت سقوط کرد.
لیکویید شدن پوزیشن‌های پرریسک
بر اساس گزارشی از The Block، بسیاری از پوزیشن‌های لانگ در پلتفرم‌هایی مانند GMX و Hyperliquid با اهرم‌های بالا روی توکن OM باز شده بودند. سقوط اولیه باعث لیکویید شدن این پوزیشن‌ها شد و موج دوم فروش را به راه انداخت.
این پدیده دومینویی در بازارهای مشتقه کریپتو بسیار رایج است و در سقوط OM نقش کلیدی داشت.
تفاوت عجیب بین TVL و ارزش بازار
در لحظه سقوط، ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده (FDV) توکن OM بیش از ۹.۵ میلیارد دلار بود؛ در حالی که تنها حدود ۱۳ میلیون دلار به‌عنوان ارزش قفل‌شده (TVL) در پروژه گزارش شده بود. این شکاف عظیم باعث شد تحلیل‌گران هشدار دهند که قیمت این توکن نمی‌تواند دوام بیاورد.
واکنش تیم پروژه: دفاع و نه انکار
بلافاصله پس از سقوط، جان پاتریک مولین (John Patrick Mullin)، هم‌بنیان‌گذار مانترا، در X (توئیتر سابق) نوشت:
“ما هیچ فروش داخلی نداشته‌ایم. دارایی‌های تیم همچنان در والت‌های قفل‌شده باقی مانده‌اند. این سقوط نتیجه لیکوییدیشن اجباری پوزیشن‌ها و برداشت‌های گسترده بوده است.”
او همچنین اعلام کرد که پروژه در حال انجام تحقیقات دقیق است و قصد دارد گزارشی شفاف درباره علل سقوط منتشر کند. با این حال، بسیاری از کاربران این توضیحات را ناکافی دانستند.
سوابق بحث‌برانگیز مانترا
اگرچه مانترا در سال ۲۰۲۴ به‌عنوان یک پروژه امیدوارکننده در حوزه RWA شناخته می‌شد، اما سابقه تیم آن خالی از ایراد نبود. به‌عنوان مثال:
- برخی از اعضای تیم قبلاً در پروژه‌های مرتبط با قمار آنلاین مانند 21Pink فعالیت داشتند.
- ادعای قبلی درباره جذب سرمایه از FTX در سال ۲۰۲۱، توسط نمایندگان FTX رد شده بود.
- مدل توزیع توکن نیز شفاف نبود و بارها در انجمن‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.
این مسائل سبب شد اعتماد بازار به مانترا پس از سقوط به‌شدت کاهش یابد.
وضعیت فعلی مانترا و مسیر پیش‌رو
در حال حاضر، توکن OM پس از سقوط شدید، در محدوده ۰.۵۵ تا ۰.۶۵ دلار معامله می‌شود. حجم معاملات کاهش یافته و تعداد کیف‌پول‌های فعال مرتبط با این توکن نیز افت قابل توجهی داشته است.
تیم مانترا اعلام کرده که برای بازسازی پروژه اقدامات زیر را در دستور کار دارد:
- انتشار گزارش حسابرسی مستقل
- بازنگری در مدل توکنومیکس
- افزایش شفافیت در مدیریت خزانه پروژه
- جذب دوباره TVL از طریق پاداش‌دهی جدید
با این حال، بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که اعتماد ازدست‌رفته به‌سادگی بازنخواهد گشت، و این پروژه باید ماه‌ها برای جبران لطمه وارده تلاش کند.
جمع‌بندی: یک سقوط، چند درس
سقوط توکن OM نمونه‌ای کامل از این واقعیت تلخ است که در دنیای کریپتو، حتی پروژه‌هایی با ظاهر حرفه‌ای می‌توانند در عرض چند دقیقه نابود شوند. این اتفاق چند نکته کلیدی را روشن کرد:
- تحلیل توکنومیکس از بررسی Whitepaper مهم‌تر است.
- شفافیت تیم و پیشینه اعضا نقش حیاتی در اعتمادسازی دارد.
- پروژه‌هایی با FDV بالا و TVL پایین بسیار پرریسک‌اند.
- بازارهای مشتقه می‌توانند در عرض ثانیه‌ها روند قیمت را معکوس کنند.
اگرچه OM شاید بتواند تا حدودی ریکاور شود، اما تجربه این سقوط، بار دیگر اهمیت تحلیل دقیق فاندامنتال و مدیریت ریسک را به سرمایه‌گذاران یادآوری کرد.
