اتریوم با سوالات جدی در مورد آیندهاش روبهرو است، زیرا تغییرات در تجربه کاربری باعث کاهش فعالیت و هزینهها شده و این نگرانی را به وجود آورده که آیا این بلاکچین همچنان قادر خواهد بود از تجارت در دنیای کریپتو پشتیبانی کند یا خیر.
منتقدان به وابستگی روزافزون به بلاکچینهای لایه دوم اشاره دارند که روی اتریوم ساخته شدهاند تا تراکنشهای دشوار و پرهزینه را بهبود بخشند. اپراتورهای لایه دوم مانند Arbitrum و Optimism از این تغییرات بهرهبردهاند. از ماه مارس، تراکنشهای لایه دوم ۴۳۰٪ افزایش یافته، در حالی که هزینههای جمعآوریشده توسط اتریوم در همین مدت ۸۷٪ کاهش یافته است.
عملکرد توکن اتریوم، یعنی اتر، چشمانداز مبهمی را نشان میدهد. اتر در سال گذشته حدود ۷۵٪ افزایش یافته است، در حالی که بیتکوین بیش از دو برابر شده است. بیتکوین با توجه به حمایت رئیسجمهور منتخب، دونالد ترامپ، از داراییهای دیجیتال، اخیراً به رکوردهای جدیدی دست یافته، در حالی که اتر هنوز از اوجهای تاریخی خود فاصله دارد.
مکس رسنیک، رئیس تحقیق در گروه Special Mechanisms، که متعلق به توسعهدهنده اتریوم، Consensys Systems است، گفت:
“نقشه راه لایه دوم بدون بررسی دقیق اقتصادی آن پیادهسازی شد که این مسأله به وضوح نگرانکننده است.”
«کامپیوتر جهانی»
اتریوم بیش از یک دهه پیش با هدف ایجاد «کامپیوتر جهانی» تأسیس شد و ساخت اپلیکیشنهای مبتنی بر بلاکچین را آسانتر کرد، بهویژه در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) که در آن افراد بهصورت همتا به همتا با استفاده از نرمافزارهای خودکار داراییهای دیجیتال را معامله، قرض داده و قرض میگیرند.
طبق دادههای DefiLlama، این شبکه بیش از ۷۲ میلیارد دلار توکن قفل شده در اپلیکیشنهای DeFi و همچنین بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از نزدیک به ۱۹۰ میلیارد دلار بازار استیبلکوینها را پشتیبانی میکند اما چیزی که مدتها بهعنوان موقعیتی غالب در نظر گرفته میشد، شاید برای اولین بار تهدید حساب شود.
جوزف لوبین، مدیرعامل Consensys گفت:
در حالی که این بلاکچین در کوتاهمدت “قدرت قیمتگذاری خود را از دست داده است”، این کار را برای این انجام داده که “تمام لایههای دوم بتوانند خود را تثبیت کرده و رشد کنند و شکوفا شوند”.
در بخش صندوقهای قابل معامله (ETF) در ایالات متحده، محصولات اتر واکنش سردی دریافت کردهاند و تنها ۲۴۲ میلیون دلار وارد این محصولات شده است، در حالی که در سال ۲۰۲۴، ۳۱ میلیارد دلار به ETFهای بیتکوین سرازیر شده است.
افزایش عرضه
از زمان ارتقاء بلاکچین تحت عنوان “دِنکَن” (Dencun) در مارس، عرضه اتر به حالت تورمی درآمده است: تعداد توکنهای در گردش در حال افزایش است. ارتقاء قبلی، “The Merge” در سال ۲۰۲۲، قرار بود مانع از این اتفاق شود و سرمایهگذاران را جذب کند.
از دست دادن هزینهها و انتقال آن به پلتفرمهای لایه دوم وضعیت را بدتر کرده است، زیرا عرضه اتر از طریق حذف دائمی توکنهایی که نمایانگر بخشی از هزینههای تراکنش هستند، تحت کنترل نگه داشته میشود.
اکنون بحثی جدی درباره این وجود دارد که آیا وارد کردن لایههای دوم به ساختار اتریوم، مسیر درستی بوده است یا نه.
زاهیر ابتیکار، همبنیانگذار صندوق پوشش ریسک کریپتو Split Capital گفت:
«هیچکس نقشه راه را نمیفهمد جز یک گروه خاص از افراد و آنها هم واقعاً در انتقال دیدگاه خود به شکلی ساده و قابل درک موفق نبودهاند».
حامیان امیدوار بودند که لایههای دوم برای اتریوم سود خالصی به همراه داشته باشند، اما به گفته استراهینجا ساویچ، رئیس داده و تجزیهوتحلیل در FRNT Financial، “مزیت کلی برای شبکه اکنون کمتر از آنچه بود که در ابتدا پیشبینی میشد.”
شبکههای رقیب
اتر از “سندرم فرزند وسط” رنج میبرد، به این معنا که عملکرد آن پایینتر از بیتکوین است، اما هنوز به اندازهای بزرگ است که تنها با ورود چشمگیر سرمایهگذاریهای نهادی میتوان تأثیر قابل توجهی بر قیمت آن گذاشت، در حال حاضر، ارزش بازار اتر حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است.
سرمایه به سمت شبکههای رقیب مانند سولانا جریان پیدا کرده است، که پس از اتریوم بیشترین داراییهای قفل شده در اپلیکیشنهای DeFi را پشتیبانی میکند، توکن سولانا در ۱۲ ماه گذشته ۳۰۰٪ افزایش یافته است.
شبکههای ارزانتر مانند سولانا به نظر میرسد که در جلب توجه کاربران، در حال رسیدن به اتریوم هستند.
یک شخصیت کلیدی که اطمینانش بیتزلزل باقی مانده، ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم است. در مصاحبهای بوترین گفت که:
بسیاری از تیمهای لایه دوم علاقهمند به “یافتن راههایی برای همکاری بیشتر و حمایت از اکوسیستم اتریوم” بودهاند. این شبکههای فرعی به طور عمیق با جامعه اتریوم ادغام شدهاند.
رسنیک از گروه Special Mechanisms نظرات متفاوتی داشت و اظهار کرد که برای اولین بار در تاریخ اتریوم، این بلاکچین در “منطقه خطر” قرار دارد، زیرا با یک رقیب جدی مانند سولانا روبهرو است. اتریوم باید بر مقیاسپذیری تمرکز کند “تا کاربران و حصار امنیتی خود را در کوتاهمدت حفظ کند“.