بررسیها و گزارشهای مؤسسههای مالی نشان میدهد که انتظارات نسبت به سال ۲۰۲۵ تا حد زیادی تحتتأثیر بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید قرار گرفته است. نهادهای مختلف بر این باورند که روی کار آمدن مجدد او، به دلیل مواضعش در زمینه مالیات، تجارت جهانی و سیاستهای حمایتی، هم میتواند فرصتی برای بازارها باشد و هم موجب نوعی عدم قطعیت گسترده در تصمیمگیریها شود.
وقایع بیسابقه در سال ۲۰۲۴
تجربه سال ۲۰۲۴ برای بسیاری از تحلیلگران و سرمایهگذاران درس مهمی بود؛ سالی که با رویدادهای پرالتهاب سیاسی، از جمله تغییرات غیرمنتظره در انتخابات جهانی و حوادث امنیتی، از جمله سوءقصد به برخی شخصیتهای شناختهشده، همراه شد. در پایان سال نیز، ریاستجمهوری دوباره ترامپ در ایالات متحده تأیید شد. بسیاری از نهادهای مالی پیشبینی کرده بودند که با توجه به تداوم افزایش نرخهای بهره توسط فدرال رزرو و دیگر بانکهای مرکزی، اقتصاد آمریکا دستکم با نوعی رکود یا فرود نرم مواجه خواهد شد. اما برخلاف این انتظارات، شاخصهای سهام نزدیک به اوج تاریخی خود باقی ماندند، اسپردهای اعتباری در سطوحی بسیار پایین ماند و ارزهای دیجیتال توانستند رکوردهای قیمتی تازهای را ثبت کنند.
نگاه اجمالی به سال ۲۰۲۵
با ورود به سال جدید، گزارشهای مختلف از بانکها و شرکتهای خدمات مالی سراسر جهان بر چند محور متمرکز است:
- ترامپ
- بیشتر مؤسسهها انتظار دارند سیاستهای حمایتگرایانه در قالب تعرفههای تجاری جدید اجرایی شوند.
- توافق کلی میان تحلیلگران این است که اعمال تعرفهها در روابط اقتصادی با چین تقریباً قطعی خواهد بود و احتمال میرود روابط تجاری با اروپا هم دستخوش تغییر شود.
- در عین حال، دولت ترامپ از نگاه بسیاری از فعالان مالی، گرایشهای «حمایت از کسبوکار» دارد و ممکن است دوباره دست به کاهش مالیاتهای شرکتی بزند. همین موضوع فضای خوشبینانهای در برخی بازارها ایجاد کرده است.
- روندهای اقتصادی و ریسکهای کلان
- بحث «باندمَنهای انتقامجو» (Bond Vigilantes) از جمله نگرانیهای مکرر در این گزارشهاست. بسیاری از دولتها همچنان با کسری بودجه بالا و هزینههای سنگین مواجهاند؛ اگر سرمایهگذاران بازار اوراق قرضه احساس کنند این روند ناپایدار است، ممکن است نرخ بهره اوراق بالا برود و برای اقتصاد جهانی مشکلساز شود.
- گرچه سال ۲۰۲۴ با پیشبینی رکود آغاز شد، اما اقتصاد ایالات متحده رشدی فراتر از انتظارات داشت و همچنان هم این مسئله، ریسک «غافلگیری دوباره» را به ذهن میآورد.
- هوش مصنوعی و ادامه هیجان در بازار
- طی دو سال گذشته، شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی رشد چشمگیری را تجربه کردهاند و توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کردهاند. بسیاری از نهادهای مالی همچنان معتقدند این حوزه هنوز در ابتدای مسیر است و ظرفیتهای بزرگی برای تحول در صنایعی مانند بهداشت و درمان، انرژی و زیرساخت دارد.
- از منظر زیرساخت، توسعه هوش مصنوعی نیازمند دیتاسنترها و توان پردازشی بیشتری است و هنوز تأمین این زیرساختها با رشد سریع AI همگام نشده است.
- دیدگاهی هم وجود دارد که این رشد شاید مشابه حباب داتکام در سال ۱۹۹۹ باشد، اما تعداد کمی از مؤسسهها چنین سناریویی را پررنگ میبینند.
- نقش پیشبینیها در بازار
- بسیاری از تحلیلگران اذعان دارند که ارائه چشمانداز سالانه، تا حد زیادی یک فعالیت بازاریابی برای مؤسسههای مالی است تا موضع خود را در برابر مشتریان روشن کنند.
- بهرغم اینکه این پیشبینیها اغلب با خطا همراهاند، رصد آنها نشان میدهد پولها در کدام مسیر در جریان است و چه فرصتها یا تهدیدهایی در ذهن فعالان اصلی بازار برجستهتر به نظر میرسد.
جمعبندی
رویدادهای سال ۲۰۲۴ نشان دادند که پیشبینی بازارهای مالی، بهویژه در بحبوحه تحولات سیاسی و فناوری، کار دشواری است. آنچه برای سال ۲۰۲۵ تقریباً قطعی به نظر میرسد، تداوم فضای عدم قطعیت همراه با فرصتهای نوظهور است: از سیاستهای غیرقابل پیشبینی ترامپ گرفته تا پیشرفتهای تازه در عرصه هوش مصنوعی. به همین دلیل، مؤسسههای مالی به سرمایهگذاران توصیه میکنند رویکردی محتاطانه اما منعطف داشته باشند تا در شرایط پرنوسان بازار، از فرصتهای بالقوه غافل نشوند.