لغو تعرفه ۱۲۵ درصدی بر کالاهای الکترونیکی از سوی دولت آمریکا به عنوان یک نفس تازه برای اپل و رقبایش مطرح شد؛ با این حال، ابهاماتی در مورد معافیت‌های جدید وجود دارد. این تغییرات به اپل این امکان را می‌دهد که با نزدیک شدن به بازارهای جدید، وضعیت خود را بهبود ببخشد.
اپل در حال منتقل کردن خطوط تولید به هند است، جایی که معافیت‌های وارداتی برای گوشی‌های تولید شده وجود دارد. این استراتژی به آنها اجازه می‌دهد که از تعرفه‌ها فرار کنند و با جمعیت متخصص و جوان هند، به بازار رو به رشد این کشور نزدیک‌تر شوند. حرکت به سمت متنوع‌سازی زنجیره تأمین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
نتیجه‌گیری این است که حتی با لغو موقت تعرفه‌ها، کسب‌وکارها نیاز به تنوع جغرافیایی دارند. اپل با سرمایه‌گذاری در هند به عنوان یک مدل موفق، فرصتی برای دیگر کسب‌وکارها نمایان می‌کند که باید قبل از بحران‌ها، استراتژی‌های جابه‌جایی را در نظر داشته باشند.
رییس‌جمهور آمریکا در اواخر هفته با لغو تعرفهٔ ۱۲۵ درصدی روی بسیاری از کالاهای الکترونیکی ساخت چین، برای اپل و رقبایش حکم نفسِ تازه را صادر کرد؛ اما ۲۴ ساعت بعد لحن کاخ سفید عوض شد و حرف از «بررسی» زنجیرهٔ کامل الکترونیک، از تراشه تا مونتاژ، به میان آمد. به این ترتیب معافیت تازه هنوز در هاله‌ای از ابهام است و تعرفهٔ ۲۰ درصدی قبلی پابرجا مانده است.
اپل، که از زمان همه‌گیری کرونا بارها به‌دلیل اتکای سنگین به چین زیر ذره‌بین تحلیلگران بود، این‌بار نشان داد سناریوی خروج از بحران را روی میز دارد. گزارش‌ها می‌گویند در دوازده ماه منتهی به مارس 2025، این شرکت ۲۲ میلیارد دلار آیفون در هند مونتاژ کرده است؛ جهشی نزدیک به ۶۰ درصد نسبت به سال قبل و نشانه‌ای روشن از جدایی تدریجی از چین است.
چرا هند، چرا حالا؟
یکی از دلایل انتخاب هند، معافیت کامل گوشی‌های تولیدشده در این کشور از هرگونه عوارض ورودی به آمریکا و اروپا است. اپل با انتقال بخش بزرگی از خطوط تولید به شهرهایی مثل بنگلور و چِنای نه‌تنها از شبح تعرفه‌ها فاصله می‌گیرد، بلکه به بازار رو‌به‌رشد داخلی هند هم نزدیک می‌شود. سیاست‌های تشویقی دهلی‌نو، جمعیت جوان و متخصص، و دستمزد رقابتی عواملی هستند که وزن هند را در ترازوی اپل سنگین کرده‌اند.
این جابه‌جایی البته یک‌شبه اتفاق نیفتاده؛ کوپرتینویی‌ها سال‌هاست زنجیرهٔ تأمین را «چندمقصدی» طراحی می‌کنند تا در برابر شوک‌های ژئوپولیتیک تاب‌آوری بیشتری داشته باشند. بحران تعرفه‌ها صرفاً به‌عنوان کاتالیزور عمل کرد و سرعت خروج سرمایه از چین را بالا برد.
پیامدهای یک تصمیم برای بازار جهانی
اگر دولت آمریکا سراغ کل زنجیرهٔ الکترونیک برود، شرکت‌های تراشه‌ساز، مونتاژکاران و حتی استارتاپ‌های سخت‌افزاری با موج تازه‌ای از هزینه‌ها روبه‌رو می‌شوند. در کوتاه‌مدت ممکن است قیمت خرده‌فروشی دستگاه‌ها افزایش یابد یا عرضه با تأخیر مواجه شود. اما در بلندمدت، فشار تعرفه‌ها میتواند نقشهٔ جغرافیایی تولید را بازنویسی کند؛ چیزی که امروز در آیفون می‌بینیم فردا ممکن است گریبان لپ‌تاپ، کنسول بازی یا حتی لوازم خانگی هوشمند را بگیرد.
اپل با حرکت به‌موقع شاید فعلاً از خطر گریخت، ولی رقبا و تأمین‌کنندگان کوچک‌تر گزینه‌های محدودی دارند. نتیجهٔ نهایی هر چه باشد، یک درس روشن است: دوران زنجیرهٔ تأمین تک‌کشوری به پایان رسیده و شرکت‌هایی که زودتر این واقعیت را بپذیرند، شانس بیشتری برای بقا دارند.
سخن پایانی؛ فرصت یا هشدار؟
در ظاهر، لغو موقت تعرفه‌ها یک امتیاز برای اپل است؛ اما در باطن، سیگنالی است برای هر کسب‌وکار فناورانه‌ای که هنوز همهٔ تخم‌مرغ‌هایش را در سبد چین گذاشته. تنوع جغرافیایی دیگر یک انتخاب لوکس نیست، بلکه بخشی از استراتژی بقاست. اپل با سرمایه‌گذاری سنگین در هند نشان داد که می‌توان از دل تهدید، فرصت استخراج کرد، به شرط آنکه پیش از بروز بحران، نقشهٔ جایگزین آماده باشد.
