بنکمن-فرید؛ از وال استریت تا زندان

سم بنکمن-فرید، که در دنیای رمزارزها به SBF معروف است، چهره‌ای است که نامش با فراز و فرود صنعت ارزهای دیجیتال گره خورده است. او که در ۶ مارس ۱۹۹۲ در کالیفرنیا متولد شد، فرزند دو استاد دانشکده حقوق استنفورد بود و از همان ابتدا مسیر موفقیت را در پیش گرفت. بنکمن-فرید تحصیلات خود را در دبیرستان Crystal Springs Uplands در هیلزبورو گذراند و سپس در برنامه تابستانی Canada/USA Mathcamp شرکت کرد که نشان از استعداد ریاضی او داشت. این زمینه قوی در ریاضیات، او را به سمت تحصیل در رشته‌های فیزیک و ریاضی در موسسه فناوری ماساچوست (MIT) سوق داد، جایی که در سال ۲۰۱۴ فارغ‌التحصیل شد.

مسیر حرفه‌ای SBF با کارآموزی در Jane Street Capital، یک شرکت معاملاتی تخصصی در زمینه صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) بین‌المللی، آغاز شد. این تجربه، پایه‌ای قوی برای آینده او در دنیای مالی و رمزارزها فراهم کرد. پس از فارغ‌التحصیلی، بنکمن-فرید به صورت تمام‌وقت در Jane Street مشغول به کار شد، اما جاه‌طلبی‌های او فراتر از این بود. در نوامبر ۲۰۱۷، او همراه با تارا مک آلی، شرکت معاملاتی کمی Alameda Research را تأسیس کرد که نقطه عطفی در کارنامه حرفه‌ای او محسوب می‌شود.

بنکمن-فرید به چه چیزی معروف است؟

اما اوج شهرت و موفقیت SBF با تأسیس صرافی رمزارز FTX در آوریل ۲۰۱۹ رقم خورد. این پلتفرم به سرعت به یکی از بزرگترین صرافی‌های رمزارز جهان تبدیل شد و نام بنکمن-فرید را بر سر زبان‌ها انداخت. موفقیت چشمگیر FTX و Alameda Research باعث شد تا ثروت خالص SBF به رقم خیره‌کننده ۲۶.۵ میلیارد دلار برسد، که او را در رتبه ۴۱ ثروتمندترین آمریکایی‌ها در لیست Forbes 400 و رتبه ۶۰ در لیست میلیاردرهای جهان قرار داد.

بنکمن-فرید نه تنها در حوزه تجارت، بلکه در صنعت رمزارز نیز به عنوان یک چهره شاخص شناخته می‌شد. او در سال ۲۰۲۱ رتبه سوم و در سال ۲۰۲۲ رتبه اول را در لیست ۱۰۰ شخصیت برتر فضای رمزارز Cointelegraph به خود اختصاص داد. این موفقیت‌ها همراه با سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک، مانند خرید ۷.۶٪ سهام شرکت کارگزاری Robinhood در می ۲۰۲۲، جایگاه او را در دنیای مالی و رمزارزها تثبیت کرد.

اما داستان موفقیت SBF به طور ناگهانی و دراماتیک به پایان رسید. در نوامبر ۲۰۲۲، زمانی که گزارش‌هایی مبنی بر استفاده غیرقانونی از سرمایه مشتریان FTX منتشر شد، امپراتوری مالی او شروع به فروپاشی کرد. این رویداد نه تنها به سقوط FTX منجر شد، بلکه تأثیر عمیقی بر کل بازار رمزارزها گذاشت و بنکمن-فرید را در مرکز یکی از بزرگترین رسوایی‌های مالی تاریخ آمریکا قرار داد.

آلامدا ریسرچ

آلامدا ریسرچ (Alameda Research)، شرکت معاملاتی کمی که بنکمن-فرید و مک آلی تأسیس کردند، نقطه آغاز امپراتوری رمزارزی SBF بود. این شرکت با پیوستن کارولین الیسون، که SBF را از دوران کار در Jane Street و مرکز نوع‌دوستی مؤثر می‌شناخت، قدرت بیشتری گرفت. الیسون در کنار سم ترابوکو، مدیر اجرایی آمریکایی، به عنوان مدیرعامل آلامدا منصوب شد، هرچند ترابوکو درست قبل از طوفانی که صنعت رمزارز را درنوردید، در آگوست ۲۰۲۲ از سمت خود کناره‌گیری کرد.

آلامدا با معاملات فعال رمزارز در بازارهای بین‌المللی مختلف، روزانه میلیون‌ها دلار سود کسب می‌کرد. جالب اینجاست که شرکت ادعا می‌کرد تمام این فعالیت‌ها را با هدف نوع‌دوستی و هیجان “کسب برای بخشش” انجام می‌دهد. این رویکرد، که ترکیبی از سودآوری و اهداف بشردوستانه بود، توجه زیادی را به خود جلب کرد و به شهرت SBF به عنوان یک کارآفرین نوآور و متفاوت افزود.

صرافی ارز دیجیتال FTX

در حالی که آلامدا به موفقیت‌های چشمگیری دست می‌یافت، بنکمن-فرید تصمیم گرفت امپراتوری خود را گسترش دهد. در بهار ۲۰۱۹، او همراه با گری وانگ، میلیاردر حوزه رمزارز، صرافی FTX را در باهاما تأسیس کرد. FTX علی‌رغم تلاطم‌های شدید بازارهای مالی، از جمله بازار رمزارزها، در دوران همه‌گیری COVID-19 به سرعت رشد کرد و به یکی از بزرگترین پلتفرم‌های معاملاتی رمزارز در جهان تبدیل شد.

موفقیت FTX با اکتساب‌های استراتژیک همراه بود. در سال ۲۰۲۰، این شرکت Blockfolio، یک صرافی و پلتفرم رمزارز، را به مبلغ ۱۵۰ میلیون دلار خریداری کرد. FTX همچنین به دنبال خرید پلتفرم‌های دیگری در حوزه رمزارز بود، از جمله Voyager که در زمینه وام‌دهی رمزارزی فعالیت می‌کرد و LedgerX که در حوزه معاملات مشتقه تخصص داشت. علاوه بر این، FTX در آستانه خرید صرافی BlockFi و شرکت وام‌دهی Celsius بود، دو شرکتی که در میانه بحران نقدینگی رمزارزها در سال ۲۰۲۲ با مشکلات جدی مواجه شده بودند.

در این میان، FTX به سرعت در حال گسترش بود و به نظر می‌رسید بنکمن-فرید علی‌رغم آشفتگی‌های بازار رمزارز، در موقعیت قدرتمندی قرار دارد. اوج ارزش خالص او که به ۲۶.۵ میلیارد دلار رسیده بود، ظاهراً بر اساس ارزش توکن بومی FTX به نام FTT محاسبه شده بود. همین مسئله، اولین جرقه‌های اتهام استفاده از این توکن‌ها به عنوان وثیقه در چندین مورد را روشن کرد.

فروپاشی امپراتوری مالی SBF

اما آنچه به عنوان یک داستان موفقیت خیره‌کننده آغاز شده بود، به زودی به یکی از بزرگترین رسوایی‌های مالی در تاریخ رمزارزها تبدیل شد. در ۲ نوامبر ۲۰۲۲، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه بیشتر نقدینگی FTX در قالب توکن FTT نگهداری می‌شود. این خبر نگرانی‌های جدی را برانگیخت، زیرا نشان می‌داد که ارزش شرکت می‌تواند به راحتی دستکاری شود و احتمالاً از این توکن‌ها به صورت غیرقانونی به عنوان وثیقه استفاده شده است.

این اخبار در عرض چند روز تأثیر شدیدی بر کل بازار رمزارزها گذاشت، به خصوص پس از آنکه چانگپنگ ژائو، معروف به CZ، مدیرعامل صرافی Binance، اعلام کرد قصد دارد تمام دارایی‌های FTT خود را بفروشد. این اعلام باعث سقوط حدود ۸۰ درصدی قیمت توکن FTX شد و بحران نقدینگی شدیدی را برای FTX به همراه آورد.

سقوط امپراتوری مالی SBF با سرعتی باورنکردنی رخ داد و صنعت رمزارز را در شوک فرو برد. زمانی که بحران نقدینگی FTX به اوج خود رسید، چانگپنگ ژائو، مدیرعامل Binance، ابتدا نامه‌ای مبنی بر قصد خرید FTX صادر کرد. اما پس از بررسی وضعیت مالی صرافی که حفره مالی ۶ میلیارد دلاری را آشکار کرد، CZ از این معامله کنار کشید. این اقدام، ضربه نهایی را به اعتبار FTX و بنکمن-فرید وارد کرد.

در همین حال، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) تحقیقات خود را درباره آلامدا ریسرچ و FTX US، در میان سایر شرکت‌های رمزارزی، با اتهامات معاملات داخلی آغاز کرده بودند. این تحقیقات، فشار بیشتری بر امپراتوری در حال فروپاشی SBF وارد کرد.

چه مقدار پول در FTX از دست رفت؟

با توجه به اینکه هیچ سرمایه‌گذاری حاضر به نجات FTX نبود – که برای احیا به حدود ۹.۴ میلیارد دلار نیاز داشت – بنکمن-فرید چاره‌ای جز اعلام ورشکستگی و استعفا از سمت مدیرعاملی در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۲ نداشت. این سرنوشت شوم شامل حال آلامدا ریسرچ و بیش از ۱۳۰ نهاد حقوقی مرتبط نیز شد. جان ری، که برای نقش خود در ورشکستگی و بازسازی شرکت انرژی آمریکایی انرون شناخته شده بود، جایگزین بنکمن-فرید به عنوان مدیرعامل FTX شد.

اما مصیبت‌ها به همین‌جا ختم نشد. در ۱۲ نوامبر، ناظران بلاک‌چین متوجه جابجایی صدها میلیون دلار از FTX شدند. وجوه مشتریان به کیف پول‌های رمزارز دیگر منتقل و ناپدید شد. این رویداد، نگرانی‌های جدی درباره امنیت دارایی‌های باقی‌مانده در صرافی را برانگیخت.

حجم دقیق پولی که در جریان فروپاشی FTX از دست رفت، هنوز به طور کامل مشخص نیست. اما در همان روزی که انتقال مشکوک وجوه مشاهده شد، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه SBF به طور غیرقانونی و بدون افشای عمومی، پول مشتریان را برای آلامدا ریسرچ برداشت کرده است. منابع ناشناس به وال استریت ژورنال فاش کردند که کارولین الیسون، مدیرعامل آلامدا ریسرچ، تأیید کرده که FTX از پول مشتریان برای کمک به آلامدا در پرداخت بدهی‌هایش استفاده کرده است. این افشاگری‌ها، ابعاد فاجعه را بیش از پیش نمایان کرد.

چه بر سر بنکمن-فرید آمد؟

سرنوشت بنکمن-فرید پس از این رویدادها به سرعت رو به وخامت گذاشت. در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، او در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز اعلام کرد که تنها حدود ۱۰۰,۰۰۰ دلار در حساب بانکی‌اش باقی مانده است. این سقوط مالی برای کسی که زمانی یکی از ثروتمندترین کارآفرینان جهان و از بزرگترین اهداکنندگان سیاسی آمریکا بود، حیرت‌انگیز به نظر می‌رسید. بنکمن-فرید ۳۰ ساله، در پایان سال ۲۰۲۲، با ویرانه‌ای از آنچه زمانی امپراتوری مالی‌اش بود و اقدامات حقوقی جدی در پیش رو، مواجه شد.

دستگیری قضایی

نقطه اوج این سقوط دراماتیک، دستگیری بنکمن-فرید در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲ بود. او در پنت‌هاوس خود در باهاما توسط نیروی پلیس سلطنتی باهاما دستگیر شد، این اقدام در انتظار استرداد احتمالی او به ایالات متحده برای محاکمه صورت گرفت. دادگاه منطقه جنوبی نیویورک، SBF را به کلاهبرداری سیمی، توطئه کلاهبرداری سیمی، کلاهبرداری اوراق بهادار، توطئه کلاهبرداری اوراق بهادار، پولشویی و سایر اتهامات متهم کرد. در صورت محکومیت در تمام موارد، او با حداکثر ۱۱۵ سال حبس روبرو خواهد بود.

پس از گذراندن ۱۰ روز در زندان Fox Hill ناسائو در باهاما، بنکمن-فرید با استرداد خود به ایالات متحده موافقت کرد تا با اتهامات مطرح شده روبرو شود. در ۲۲ دسامبر، یک قاضی فدرال تصمیم گرفت او را با پرداخت وثیقه ۲۵۰ میلیون دلاری آزاد کند، که بزرگترین وثیقه در تاریخ دادرسی‌های کیفری آمریکا محسوب می‌شود. یکی از شرایط آزادی او این بود که در خانه والدینش در کالیفرنیا اقامت داشته باشد.

حکم دادگاه کیفری و پیامدهای آن

روند حقوقی پرونده بنکمن-فرید با پیچیدگی‌های فراوانی همراه بود. در ۳ ژانویه ۲۰۲۳، او به اتهامات کلاهبرداری و سایر موارد اعلام بی‌گناهی کرد و مدعی شد که سوء مدیریت صرافی و نه کلاهبرداری، عامل فروپاشی کسب و کار بوده است. اما در فوریه، چهار اتهام جنایی دیگر بر اساس بیش از ۳۰۰ کمک مالی سیاسی غیرقانونی به پرونده او اضافه شد. این اتهامات جدید، پیچیدگی پرونده را افزایش داد و نشان داد که دامنه تخلفات ادعایی SBF فراتر از حوزه رمزارزها بوده است.

در مارس، دادگاه اتهامات دیگری را مطرح کرد مبنی بر اینکه بنکمن-فرید انتقال حداقل ۴۰ میلیون دلار ارز دیجیتال به مقامات دولتی چین را ترتیب داده است تا حساب‌های متعلق به آلامدا ریسرچ را از حالت مسدود خارج کند. این اتهام، ابعاد بین‌المللی پرونده را برجسته کرد و نشان داد که تأثیر اقدامات SBF از مرزهای ایالات متحده فراتر رفته است.

کارولین الیسون و گری وانگ، دو مدیر دیگر آلامدا و FTX، نیز در ارتباط با فروپاشی چند میلیارد دلاری FTX متهم شدند. آنها به چندین فقره اتهام کلاهبرداری اعتراف کردند و با تحقیقات همکاری می‌کنند. این همکاری می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار دادستان‌ها قرار دهد و پرونده علیه بنکمن-فرید را تقویت کند.

یکی از موضوعات مورد بحث در جریان این پرونده، سرنوشت حدود ۵۵ میلیون سهم Robinhood بود که گفته می‌شد FTX با استفاده از وامی از آلامدا خریداری کرده است. SBF تلاش کرده بود به این سهام دسترسی پیدا کند تا هزینه‌های حقوقی خود را پوشش دهد، در حالی که Robinhood اعلام کرده بود قصد دارد این سهام را بازخرید کند. این موضوع، پیچیدگی‌های مالی و حقوقی پرونده را نشان می‌دهد.

سرانجام، در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز که موجی از شوک را در دنیای ارزهای دیجیتال به راه انداخت، بنکمن-فرید در ۲ نوامبر ۲۰۲۳ با واقعیت تلخ عدالت روبرو شد. پس از یک محاکمه یک ماهه که یکی از بزرگترین کلاهبرداری‌های مالی تاریخ را افشا کرد، هیئت منصفه ۱۲ نفره در دادگاه فدرال منهتن او را مجرم شناخت. بنکمن-فرید در تمام هفت مورد اتهامی، از جمله کلاهبرداری و توطئه، محکوم شد. دادستان‌ها با موفقیت استدلال کردند که حرص و طمع سیری‌ناپذیر او منجر به سرقت مبلغ حیرت‌انگیز ۸ میلیارد دلار از کاربران ناآگاه صرافی شده است.

این حکم نه تنها نشان‌دهنده سقوط یک چهره برجسته بود، بلکه یادآوری تلخی از چالش‌ها و خطراتی بود که در فضای رمزارزها وجود دارد. تکامل سریع ارزهای دیجیتال، فناوری بلاکچین و پلتفرم‌های DeFi همچنان در حال تغییر شکل چشم‌انداز مالی است و فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را ارائه می‌دهد، اما در عین حال نگرانی‌هایی را در مورد امنیت، قانون‌گذاری و رفتار اخلاقی برمی‌انگیزد.

در این فضای در حال تحول، سرمایه‌گذاران، توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان به حوزه رمزارزها همچنان هوشیار باقی می‌مانند و پیچیدگی‌های بازار کریپتو را با دقت زیر نظر دارند. آنها در انتظار آینده‌ای هستند که در آن فناوری‌های نوآورانه و شیوه‌های مسئولانه با هم ترکیب شوند تا دنیای مالی امن‌تر و فراگیرتری را شکل دهند. داستان سم بنکمن-فرید و FTX، درسی عبرت‌آموز برای تمام کسانی است که در این صنعت فعالیت می‌کنند و یادآور اهمیت شفافیت، نظارت و اخلاق در دنیای پرتلاطم ارزهای دیجیتال است.

سوالات متداول

1. چرا سم بنکمن-فرید به SBF معروف است؟ SBF مخفف نام Sam Bankman-Fried است که به عنوان نام مستعار او در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود.
2. FTX چه نوع پلتفرمی بود؟ FTX یک صرافی ارز دیجیتال بود که امکان خرید، فروش و معامله انواع ارزهای دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌کرد.
3. چرا FTX سقوط کرد؟ سقوط FTX به دلیل بحران نقدینگی، استفاده نادرست از سرمایه مشتریان و اتهامات کلاهبرداری علیه مدیریت شرکت رخ داد.
4. آیا سرمایه‌گذاران FTX پول خود را پس گرفتند؟ تا زمان نگارش این مقاله، اکثر سرمایه‌گذاران FTX هنوز موفق به بازیابی سرمایه خود نشده‌اند و روند قانونی برای بازپرداخت در جریان است.
5. Alameda Research چه ارتباطی با FTX داشت؟ Alameda Research یک شرکت معاملاتی بود که توسط بنکمن-فرید قبل از FTX تأسیس شد و ارتباط نزدیکی با عملیات FTX داشت.
6. چرا پرونده SBF اهمیت زیادی در صنعت رمزارز دارد؟ این پرونده نقاط ضعف و خطرات موجود در صنعت رمزارز را آشکار کرد و باعث افزایش فشار برای قانون‌گذاری و نظارت بیشتر شد.
7. سقوط FTX چه تأثیری بر بازار رمزارزها گذاشت؟ سقوط FTX باعث کاهش اعتماد عمومی به صرافی‌های رمزارز شد و تأثیر منفی قابل توجهی بر قیمت بسیاری از ارزهای دیجیتال گذاشت.